Müzenin Tarihçesi
1983’te Prof. Dr. Nil Sarı Deontoloji ve Tıp Tarihi Ana
Bilim Dalı başkanı olduğu tarihten bu yana, Fakültemizin ana bilim dalları ve
laboratuarları ile eczanesinden, çeşitli resmi hastanelerden; özel muayenehane
ve eczanelerden; emekli doktor, diş hekimi, eczacı, hemşire ve ebelerden; vefat
etmiş olan sağlık mensuplarının ailelerinden; sahaflardan ve eski eser satan
dükkânlardan tarihi malzeme çok kere bağış, bazen de satın alma yoluyla
toplandı. Toplanan malzemeyi sergilemek amacıyla özel sektörden sağlanan destek
ile Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıp Tarihi ve Deontoloji Ana Bilim Dalının boş
olan müze salonuna teşhir dolapları yaptırıldı. Prof. Dr. Nil Sarı’nın kurucusu
olduğu bu ilk müze 20 Mayıs 1985 tarihinde dönemin Dekanı Prof. Dr. Şefik Kayahan
tarafından “Tıp ve Eczacılık Tarihi Müzesi” olarak resmen açıldı.
Yıllar geçtikçe koleksiyon büyüdüğünden toplanan malzemenin
önemli bir kısmı depolarda saklanmaya başlandı ve çok daha geniş yeni bir
mekâna ihtiyaç doğdu. Bunun üzerine, İstanbul Üniversitesi eski Rektörü Prof.
Dr. Kemal Alemdaroğlu ve Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Dekanı Prof. Dr. Fikret
Sipahioğlu döneminde fakültenin en eski binasını Tıp Müzesi olmak üzere tahsis
edildi. Fakültemiz Vakfı ve Döner
Sermayesinin büyük desteği ile binanın ve malzemenin onarımı ve teşhir
dolaplarının yapımı ve onarımı sağlandı. Cerrahpaşa Tıp Fakültesi mensupları
tarihi binada yeniden kurulan Tıp Tarihi Müzesi ile geçmişlerine sahip çıkabilme
fırsatını yakalayabildi.
Müzenin yeniden kuruluş aşaması sırasında bağışlarda yeniden
artma olmuştur. Haseki Hastanesi Farmakodinami ve Tedavi Kliniği hocası Prof.
Dr. Akil Muhtar Özden döneminden kalan tarihi malzeme Farmakoloji Ana Bilim
Dalı tarafından bağışlandı ve Deontoloji ve Tıp Tarihi Ana Bilim Dalı arşiv ve
kütüphanesinde bulunan bazı kitap, fotoğraf ve belgelerin katılmasıyla müzenin
koleksiyonu daha da zenginleşti. Müzenin açılışından sonra da bağışların
süreceğine inanıyoruz.
Bodrum katı 2005 yılında Prof. Dr. İrfan Papila dekanlığı
döneminde onarılarak çağdaş depolama koşulları sağlandı. Yangın ve emniyet
tedbirleri alındı.
Binanın Tarihçesi
1893’te İstanbul’da görülen kolera salgını sırasında
İstanbul Belediyesi hastaları tedavi ve tecrit amacıyla Cerrahpaşa semtindeki
Takiyeddin Paşa Konağı’nı Nisan 1894’e kadar geçici kolera hastanesi olarak
kullandı.
1909’da tamir edilen Konak 23 Temmuz 1910’da Cerrahpaşa
Belediye Hastanesi olarak açıldı. Ahşap Konağın yerine 1911’de iki kagir bina
yapılmaya başlandı ve 1915’te 150 yatakla hizmete açıldı. Müze olan bina Merkez
Dairesi, diğeri Cerrahi Pavyonu olarak yapılmıştı. Merkez dairesinin ilk katı
poliklinik, ikinci katı başhekimlik, laboratuar, eczane; Cerrahi Pavyonun ilk
katı dahiliye, göz, kulak; ikinci katı cerrahi servis ve ameliyathanesine
ayrılmıştı.
1933’te İstanbul Üniversitesi Tıp Fakültesi klinikleri beş
hastaneye bölüştürülmesiyle Fakültenin Cerrahi, Birinci Dahiliye ve Göz
Klinikleri Cerrahpaşa Hastanesine taşındığında, müze binası merkez bina olarak
hizmetini sürdürdü.
Cerrahpaşa Hastanesi adını, III. Murat ve III. Selim zamanı
saray cerrahlarından olup, sadrazamlığa kadar yükselen Cerrah Mehmet Paşa’nın
yaptırdığı külliyeden almaktadır.
Kuruluş Amacı
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi’nin en eski binasının Tıp Müzesi
olarak tahsis edilip düzenlenmesi ile, Üniversite ve Fakülte mensupları için
olduğu kadar İstanbullular için de bir bilgi kaynağı ve eğitim alanı
oluşmuştur. Türk tıbbının gelişimini alet, fotoğraf, resim ve belge vb. somut
örneklerle genç kuşaklara aktarmak, tıp camiasının tarihiyle bağlarını
pekiştirmek, Türk tıbbına hizmet verenleri anmak ve aynı zamanda tarihi
malzemeyi resmi bir çatı altında korumak başlıca amaçlarımızdır. Müzede
sergilenen tarihi malzeme kendi alanında Türkiye’deki en zengin koleksiyondur.
Sergilenen Eserler
Müzede sergilenen eserlerin çoğu geç Osmanlı dönemi ve erken
Cumhuriyet dönemine aittir. Malzeme büyük çeşitlilik göstermektedir.
Giriş katında, sağdaki birleştirilmiş iki odada Türk tıp
tarihine ait el yazmaları ve eski bitki kitaplarından kopya edilen bitki
resimleri yer alır. Solda ki odalarda Osmanlı ve Selçuklu minyatürlerinin
kopyaları ile oluşturulmuş Türk tıp tarihi izlenebilir. Sağdaki en son oda
çalışma odası; soldaki en son oda ise
sergilemenin dönüşümlü yapılması amacıyla, arşiv ve eski kitap koleksiyonu
olarak düzenlenmiştir. Ayrıca, günümüz Türk hekimlerinin resim sergileri giriş
katında koridorda düzenlenmektedir.
Orta kat tıp eğitimi
ile tanı ve araştırma amacıyla kullanılan cihaz, alet ve araçlarına
ayrılmıştır. Bu malzemenin kullanıldığı döneme ait eğitim, araştırma ve tanı
laboratuarlarını gösteren tarihi fotoğraf ve çizimler de sergilenmektedir.
Üst katta sağdaki
salonda ilaçla tedavi, soldaki salonda cerrahi tedaviye ait malzeme; sağ odada
portreler, sol odada fermanlar sergilenmekte; ayrıca her iki odada doktorlara
verilen nişan, kokart ve rozetler sergilenmektedir.
Her iki katta sunulan posterler sergilenen malzemenin
kullanıldığı döneme ve ilgili kişi ve kurumlara ait bilgi vermekte ve işlenen
her bir konu, dönemine ait fotoğraf ve belgelerle beslenmektedir.
Ziyarete Açık Bulunduğu Günler
Şu an sadece geçici sergi mekanı olan giriş katı koridorunda
yer alan sergiler ziyarete açık olup, bu
mekanda düzenlenen sergilerin açılış günlerinde müzenin tüm bölümleri
açılmaktadır. Sergi açılış tarihlerini 0212 414 30 00 / 22452 numaralı
telefondan öğrenebilirsiniz. Sergi açılışlarına tüm ilgilenenler davetlidir.
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi Tıp Tarihi Müzesi
Cerrahpaşa Tıp Fakültesi, Eski Dekanlık Binası
Koca Mustafa Paşa, Fatih, İstanbul
Tel: 0212 414 30 00 dahili: 22452, 22649
Müze müdürü: Fatma TOLAN
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder